Inschrijvingen Erfgoeddag geopend
Het Natuurhistorisch Museum Boekenberg neemt deel aan de Erfgoeddag voor het brede publiek op zondag 21 april van 14 tot 18.00u.
“Hier waren walvissen thuis”.
Inschrijven verplicht via www.faro.be.
Daarnaast is er de Erfgoeddag voor leerkrachten basisonderwijs op woensdag 24 april om 11.00u en 14.00u.
“Maak je thuis in de natuurhistoriek”.
Inschrijven via www.faro.be.
Graag tot dan!
Natuurhistorisch Museum Boekenberg sluit seizoen af met nieuw bezoekersrecord!
Deurne, 18 oktober 2023 – Het jaar is nog niet afgelopen maar het museumseizoen is op zijn einde gekomen. Het bestuur, leden en vrijwilligers van Natuurhistorisch Museum Boekenberg vzw kunnen terugblikken op een absoluut topjaar. Twee nieuwe bestuurders kwamen de organisatie versterken en zetten vanaf het eerste uur hun schouders onder de vereniging. Dat vertaalde zich in een vernieuwde flyer (oplage 10.000 stuks!) een opfrissing van de vitrinekasten, een succesvolle tentoonstelling ‘Stenen vertellen’, een aanzienlijke uitbreiding van het aantal gegidste rondleidingen en volgeboekte lezingen tijdens de Erfgoeddag en Open Monumentendag. Onze organisatie mocht eveneens een aantal nieuwe en enthousiaste onthaalmedewerkers verwelkomen. Door hun inzet blijft het voortbestaan van het museum verzekerd. De nieuwe wind die door de organisatie waait en de extra inspanningen om ‘de grot’ bekend te maken, wierpen hun vruchten af. Enkele weken geleden konden we de tweeduizendste bezoeker verwelkomen, een feit dat niet onopgemerkt bleef in de pers. Het mooie najaarsweer zorgde de voorbije zondagen voor een ware stormloop en het laatste groepsbezoek van dit seizoen bracht vandaag de drieduizendste bezoeker in de grot. Het was de klas van juf Susan van basisschool De Mozaïek die het vorige bezoekersrecord aan diggelen sloeg. Wanneer we de groepsbezoeken en zondagspassanten optellen, mochten we dit jaar maar liefst 3033 bezoekers verwelkomen!
Iedereen die dit jaar de grot bezocht kon deelnemen aan de wedstrijd om het fossiel van een Dapalis macrurus (gefossiliseerde vis) te winnen. Maar liefst 675 gegadigden deden een gooi naar dit unieke stuk. De gelukkige winnaar was Jef Jonkers, die het pronkstuk ontving tijdens de afsluitdrink op het seizoenseinde.
Een hele grote dank aan alle vrijwilligers, leden en bezoekers die dit topjaar mee mogelijk hebben gemaakt.
Vanaf nu nemen de vleermuizen opnieuw hun intrek in de grot om te overwinteren. Wanneer ze in het voorjaar 2024 terug hun vleugels uitslaan, bent u opnieuw van harte welkom. (JV)
De klas van juf Susan (De Mozaïek, Deurne) had de drieduizendste bezoeker van 2023 in haar rangen.
Openingstijden 2023
Het Natuurhistorisch Museum Boekenberg is geopend van 14 mei tot 8 oktober 2023, telkens op zondagnamiddag van 14u tot 18u (kassa sluit om 17u). Groepsbezoeken buiten deze openingstijden zijn mogelijk op aanvraag.
Seizoen 2022 succesvol afgesloten
Leden, vrijwilligers en sympathisanten van het Natuurhistorisch Museum Boekenberg sloten een succesvol seizoen af op 23 oktober. Dit jaar was de grot gedurende 17 zondagnamiddagen geopend en in die periode mochten we niet minder dan 1522 bezoekers ontvangen. Daarmee bevindt het bezoekersaantal zich opnieuw op het niveau van voor corona. Een hartelijke dank aan alle onthaalmedewerkers en vrijwilligers die hier mee hun schouders hebben onder gezet en welkom aan de nieuwe lichting die onze sympathieke ploeg komt versterken!
Voor het eerst organiseerde het Natuurhistorisch Museum Boekenberg een wedstrijd waaraan elke bezoeker kon deelnemen. Degene die het nauwkeurigst kon raden hoeveel haaientanden zich in een bokaal bevonden, won een dinosaurusbouwdoos van LEGO. Met een nauwkeurige schatting van 320 stuks benaderden Vince en zijn opa het dichtst het werkelijke aantal van 314 tanden. Vince kan met een grote glimlach aan zijn dino’s beginnen bouwen!
opening herman peeterszaal
Op 6 juli 2019 opende mevrouw Nabilla Ait Daoud, schepen van cultuur van de stad Antwerpen, onder ruime belangstelling de vernieuwde zaal ‘prehistorie’. Voortaan zal dit de Herman Peeterszaal zijn, vernoemd naar één van de bezielers van het museum. Erebestuurder Marcella Maes werd gehuldigd omwille van haar engagement. Marcella hield gedurende bijna 50 jaar het museum elke zondagnamiddag open voor het publiek.
Herbekijk hier het verslag van de regionale televisiezender ATV. Lees het artikel in Gazet van Deurne en Gazet van Antwerpen.
Seizoensopening 2019: 2 JUNI
Vanaf zondag 2 juni is het Natuurhistorisch Museum Boekenberg opnieuw open voor het publiek. Tot half oktober kan je er elke zondagnamiddag (14-18u) terecht voor een unieke verkenningstocht tussen fossielen, mineralen en archeologische vondsten.
In uitzonderlijke gevallen (bv. bij stormweer of technische storing) kan het museum gesloten zijn.
Van harte welkom!
Lezing Eksterlaar
Op donderdag 29 november 2018 organiseerde de Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg in samenwerking met het districtsbestuur van Deurne, Matexi en Turninum de lezing “3000 jaar bewoning op het Eksterlaar – bronstijd, ijzertijd, Romeinen en middeleeuwers”. De sprekers brachten verslag uit over de recente opgravingen op de site Eksterlaar in Deurne.
Seizoensopening 2018
Na een voorjaar hard werken achter de schermen, opent het Natuurhistorisch Museum Boekenberg op zondag 15 juni opnieuw de deuren voor het publiek. Het museum is tot en met half oktober elke zondagmiddag geopend tussen 14 en 18u (kassa sluit om 17u30). Groepsbezoeken buiten deze uren zijn mogelijk op aanvraag.
13 september: lezing over fossiele zeehonden in Borsbeek
Twee jaar geleden kwam Kristiaan Hoedemaekers vertellen over de opgravingen aan de R11 tunnel. Een volle zaal geïnteresseerden kwam meer te weten over prehistorische walvissen en haaien. De lezing krijgt nu een vervolg met een boeiende toelichting over fossiele zeehonden die in Borsbeek werden gevonden. Hedendaagse zeehonden zijn door iedereen gekend –beter dan veel andere land- en mariene zoogdieren. Het tegendeel is waar voor fossiele zeehonden. Maar na een lange periode van desinteresse in de studie van fossiele zeehonden, is het onderzoek de laatste jaren aan een heuse opmars bezig. Ook in Borsbeek, tijdens de werken aan de tunnel van de R11, zijn er vele resten van fossielen zeehonden gevonden. Hoog tijd dus voor een stand van zaken. Fossiele zeehonden: wat weten we al, waar zijn we vandaag mee bezig en wat zijn de toekomstplannen? Leonard De Waele van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen komt de resultaten van het onderzoek toelichten.
De lezing vindt plaats op 13 september om 19u30 in cultuurcentrum De Pastorie, Jozef Reussenslei 11 in Borsbeek, gelegen naast het politiekantoor. Toegang is gratis, maar inschrijving is verplicht via nathalie.martens@borsbeek.be (cultuurdienst).
Organisatie: co-productie van Palaeontos vzw, Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg vzw en gemeentebestuur Borsbeek.
4 juni: Kids at the Park!
Op 4 juni, tijdens de eerstvolgende zondag na de internationale Dag van het Kind worden jonge bezoekers van het Boekenbergpark in Deurne worden extra in de watten gelegd. Het initiatief gaat uit van @The Park en het Natuurhistorisch Museum Boekenberg.
Horeca- en sportpaviljoen @The Park zet de deuren wagenwijd open voor kinderen tot 12 jaar. Ze kunnen er samen met hun ouders of begeleider terecht voor een lekkere pannenkoek of een ijsje. Elke deelnemer ontvangt er ook een toffe gadget. Van daaruit vertrekken de jonge bezoekers op verkenning naar het mysterieuze grottencomplex in het park waar het Natuurhistorisch Museum Boekenberg gelegen is. Kinderen en hun ouders ontdekken er geheimen uit de prehistorie, fossielen en fluorescerende mineralen. Nog nooit echt mammoethaar van dichtbij gezien? Dan is dit je kans! Elk kind mag een kadootje uit de grabbelton mee naar huis nemen. Het traject kan ook in omgekeerde richting worden afgelegd. Zowel bij @thePark als bij het Natuurhistorisch Museum zijn combitickets van 5 euro te koop die op beide locaties inwisselbaar zijn.
Nieuw museumseizoen 2017 start op 21 mei.
Vanaf zondag 21 mei opent het Natuurhistorisch Museum Boekenberg opnieuw de deuren voor het publiek. Bezoekers zijn welkom op zondagnamiddagen tussen 14u en 18u.
De Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg is ook steeds op zoek naar vrijwilligers die af en toe een handje willen toesteken.
Zomeractie voor kinderen: word museumronselaar!
Kom deze zomer naar het Boekenbergpark en bezoek er in een geheime grot onder de
grond, het meest onverwachte museum van Antwerpen.
Ontdek er prehistorische vuistbijlen en pijlpunten, de schedel van een holenbeer en van een sabeltandtijger, coole haaientanden, écht mammoethaar, de prachtigste mineralen, fluorescerende stenen, en nog veel meer …
In ruil voor je toegangsticket krijg je van ons je persoonlijke ronselkaart. Met deze kaart mag je de hele zomer (van 1/7 t.e.m. 31/8/2016) gratis terugkomen.
Kom zo vaak je wil naar de grot en breng telkens zoveel mogelijk bezoekers mee. (ouders, grootouders, vrienden, nonkels en tantes, buren, …)
Voor elke betalende bezoeker die je ronselt krijg je een stempel. Is je kaart vol (12 stempels) dan heb je een superleuk geschenkje verdiend !
The Future Leadership Institute steunt het Natuurhistorisch Museum Boekenberg
We hebben het genoegen om een nieuwe sponsor te verwelkomen: the Future Leadership Institute.
Deze organisatie brengt universiteiten en bedrijven samen. Het motto van The Future Leadership Institute zegt alles: “Inquirere et Immutare” of “Studeren en veranderen”. Het instituut gelooft in levenslang leren als manier om niet enkel kennis en vaardigheden te verwerven maar ook onze persoonlijke omgeving te verbeteren. The Future Leadership Institute verkent voortdurend wereldwijd kansen om kennis op te bouwen en te delen. Door innovatie en netwerking wil de organisatie het bewustzijn rond actuele kwesties vergroten.
Het FLI werkt onder meer rond archeologie, antropologie en geografie en is daardoor een vanzelfsprekende partner voor onze vereniging.
Dag van het Kind in het Boekenbergpark
1 juni is de internationale Dag van het Kind. Jonge bezoekers van het Boekenbergpark in Deurne worden extra in de watten gelegd door @The Park en het Natuurhistorisch Museum Boekenberg.
Horeca- en sportpaviljoen @The Park zet de deuren wagenwijd open voor kinderen tot 12 jaar. Ze kunnen er samen met hun ouders of begeleider terecht voor een lekkere pannenkoek of een ijsje. Elke deelnemer ontvangt er ook een toffe gadget. Van daaruit vertrekken de jonge bezoekers op verkenning naar het mysterieuze grottencomplex in het park waar het Natuurhistorisch Museum Boekenberg gelegen is. Het museum opent normaal enkel op zondag de deuren maar is ter gelegenheid van de internationale Kinderdag ook op 1 juni te bezichtigen. Kinderen en hun ouders ontdekken er geheimen uit de prehistorie, fossielen en fluorescerende mineralen. Nog nooit echt mammoethaar van dichtbij gezien? Dan is dit je kans! Elk kind mag een kadootje uit de grabbelton mee naar huis nemen.
Praktisch:
- Woensdag 1 juni van 14u30 tot 17u, Boekenbergpark, 2100 Deurne (ingang via Unitaslaan 64)
- Inschrijven via info@the-park.be of ter plaatse bij @The Park
- Kostprijs: 5,00 euro per kind, ter plaatse te betalen.
Museum stelt eerste sponsor voor: @The Park
Zondag 15 mei 2016 – Zondag 15 mei opende het Natuurhistorisch Museum Boekenberg in Deurne opnieuw de deuren voor het publiek. Het 18de eeuwse grottencomplex heeft de naam het meest onverwachte museum van Antwerpen te zijn. Bij de start van het nieuwe bezoekersseizoen stelt het museum zijn eerste sponsor voor.
De pittoreske collectie fossielen, mineralen en archeologische vondsten is tentoongesteld in het 18de eeuwse ondergrondse grottencomplex van het Boekenbergpark in Deurne. Jaarlijks komen er zo’n achthonderd bezoekers over de vloer. Lang niet slecht voor een bescheiden privémuseum. Om de collectie voor de volgende generatie te kunnen bewaren, gaat de vzw Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg van start met sponsormogelijkheden voor bedrijven. Een eerste sponsor werd in het park zelf gevonden: de sport- en horecagelegenheid @The Park is alvast voor de samenwerking gewonnen.
Renovatie dringt zich op
“De bouw van het museum begon in 1961 door een groep enthousiaste paleontologen, archeologen en speleologen” vertelt voorzitter Jan Vilain van het museum Boekenberg. “Al hun vrije uren gingen naar het publiekelijk toegankelijk maken van het tweehonderd jaar oude grottencomplex en de bouw van tentoonstellingskasten voor de opmerkelijke collectie.” Vandaag is de eerste generatie pioniers overleden of bejaard. Dezelfde tijd en energie in het museum investeren is voor de huidige vrijwilligers niet meer haalbaar. Jan Vilain: “Dat stelt ons voor een probleem, want een aantal museumkasten is hoogdringend aan vervanging toe en onze werkingsmiddelen zijn te bescheiden om professionele vaklui in te schakelen. Daarom zijn we op zoek naar sponsors die mee hun schouders onder het museum willen zetten”.
Samen sterk in het Boekenbergpark
Didi Yordanova had daar wel oren naar en zo wordt @The Park de eerste officiële sponsor van het Natuurhistorisch Museum Boekenberg. “Het Boekenbergpark is voor onze sport- en horecazaak een fantastisch kader en we vinden het erg belangrijk om de handen in elkaar te slaan met de overige verenigingen die in het park actief zijn. Om het park als uniek natuur- en recreatiegebied te promoten staan we samen sterker dan alleen”, vertelt Didi Yordanova. “Bovendien willen we met @The Park ook iets betekenen voor de buurt en voor Deurne. De vraag van het museum past in onze filosofie en daarom willen we graag een steentje bijdragen.” Bezoekers van het museum varen wel bij de samenwerking en krijgen een mooie korting bij een consumptie in @The Park.
Walvissen en Katoennatie
De Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg hoopt dat andere sponsors ook de weg naar het meest onverwachte museum van Antwerpen vinden, want de opknapwerken vragen een forse investering. Via de website biedt het Natuurhistorisch Museum Boekenberg sponsorpakketten aan variërend tussen 100 en 500 euro per jaar. Bovenop deze formule wil de vereniging graag enkele grote sponsors aantrekken die voor een forse financiële duw in de rug kunnen zorgen. Jan Vilain:“We hebben al eens overwogen om Fernand Huts te contacteren, maar dat is bij een wild idee gebleven. Nochtans zwommen de walvissen die zich nu in ons museum bevinden ooit over de plek waar nu de Katoennatie gevestigd is. Dat schept misschien een band”.
Tot half oktober is het museum elke zondagnamiddag geopend van 14 tot 18u.
Donderberggroep op bezoek
7 september 2015 – Zondag kreeg het Natuurhistorisch Museum Boekenberg de
Donderberggroep over de vloer, een stichting voor “follies, tuinornamenten en vermaakarchitectuur”. Deze Nederlandse vereniging van specialisten zet zich in voor de studie en het onderhoud van historische architecturale elementen in parken en tuinen.Het Boekenbergpark herbergt tal van waardevolle historische erfgoed- en landschapselementen zoals de Jagerstoren en de Chinese pagode. Maar het grottencomplex is zonder twijfel topattractie. Voorzitter Wim Meulenkamp is internationaal gekend als kunsthistoricus en maakte vijf jaar geleden al een waardebepaling voor het grottencomplex. Deze keer nam hij een twintigtal vakgenoten mee op excursie. Hij omschrijft wat een folly eigenlijk is: “Dat is een bouwwerk dat met opzet nutteloos of bizar is. Een folly is een niet-conventioneel gebouw, ongeschikt voor huisvesting of andere functies en dient enkel als decoratie. Eind 18de – begin 19de eeuw was het in de mode om op een landgoed enige romantische elementen te laten bouwen zoals geconstrueerde ruïnes en grotten of namaakkapellen.”
En wat vond hij nu van het Boekenbergpark? Meulenkamp klinkt erg enthousiast: “Het grottencomplex in Boekenbergpark is in Europa quasi uniek. Dit mag wat mij betreft bij de meest interessante ‘jardins anglo-chinois’ in Europa gerekend worden. Dit is topklasse.”
(met dank aan Jan Pandelaers en Gazet van Deurne)
Fluorescerende mineralen in Merksem
18 augustus 2015 – Onze Merksemse collega’s van de Academie voor Mineralogie (ACAM) stellen met trots hun vernieuwde ruimte met fluorescerende mineralen voor.
Voor wie interesse heeft in gesteenten is de uitgebreide collectie zeker een bezoek waard. Ook het Natuurhistorisch Museum Boekenberg staat reeds lang bekend om zijn fluorescerende mineralen.als onderdeel van onze collectie.
Mooiste opaal ter wereld te bewonderen
10 augustus 2015 – De collectie mineralen in het Natuurhistorisch Museum Boekenberg mag gezien worden, maar de “Virgin Rainbow” is nog een ander paar mouwen. De mooiste opaal ter wereld werd ontdekt in Australië en is daar binnenkort ook te bezichtigen. In dit artikel staat een foto van de edelsteen en er is ook een filmpje te bekijken over het ontstaan ervan.
Grote belangstelling voor de fossielen van Borsbeek
18 juni 2015 – Onder zeer ruime belangstelling vond gisteren in het gemeentehuis van Borsbeek de publieksvoorstelling plaats van het lopende bodemonderzoek in de tunnel achter de luchthaven. De lezing werd georganiseerd door de Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg in samenwerking met de cultuurdienst van de gemeente Borsbeek. Kristiaan Hoedemaekers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (Natuurhistorisch Museum Brussel) liet de Borsbekenaren kennis maken met ongekende elementen uit hun ondergrond.
De graafwerken voor de tunnel onder de luchthaven spreken tot de verbeelding. In een nokvolle raadszaal met meer dan tachtig aanwezigen gaf de spreker een inleiding over de opbouw van de ondergrond. Deze opeenvolging van lagen (lithostratigrafie) kan lokaal zeer sterk uiteenlopen, wat ook bleek bij de graafwerken. Zo heeft de tunneluitgang aan de kant van Mortsel een duidelijk andere structuur in de zandlagen dan de uitgang aan de zijde van Borsbeek. Het onderzoek wees uit dat dit te wijten is aan de werking van zandbanken. De bovenste pakketten worden bovendien gekenmerkt door bioturbatie, of het omwoelen van de grond door levende organismen. De onderzoekers konden vaststellen dat de bodem in Borsbeek is doorweven met graafgangen van krabben, kreeften en kleine brachiopoden die als witte puntjes in de bodem zichtbaar zijn.
Grote fossielenrijkdom
De zanden die hier voorkomen, dateren uit het Mioceen – de periode van 23 tot 5 miljoen jaar geleden. In geologische termen is dit relatief jong: vele van de plant- en diersoorten die toen op aarde leefden, hebben vandaag nog levende verwanten of leven nog steeds op onze planeet. Zo kwamen volledige skeletten en talloze losse beenderen van walvissen en zeehonden aan het licht. Dat er in onze contreien zoveel walvisfossielen worden gevonden, heeft alles te maken met het feit dat de huidige Kanaalengte tussen Calais en Dover in die periode nog land was. De zee bedekte toen nog delen van België, Nederland en Noord-Duitsland. Walvissen die via de Noordzee naar het zuiden migreerden, kwamen hier vast te zitten en werden opgewacht door de toen levende ‘witte’ haai Carcharodon megalodon. In de bodem onder de tunnel werden tanden gevonden van dertig verschillende haaiensoorten zoals doornhaai, gladde haai, zaaghaai en engelhaai. Verder werden ook grote hoeveelheden restanten aangetroffen van beenvissen en kraakbeenvissen wat wetenschappers doet vermoeden dat hier sprake is van de rijkste jong-Miocene kraakbeenvisfauna van Noordwest Europa.
Onbekende zandlaag?
Het bodemonderzoek aan de R11-tunnel heeft mogelijk nog verrassingen in petto. In de lithostratigrafie werd tussen de reeds bekende lagen “Zand van Deurne” en “Zand van Antwerpen” een onbekende laag aangetroffen. Bij andere graafwerken in de regio, zoals de ondergrondse parking van het AZ Monica ziekenhuis, liggen het Zand van Deurne en het Zand van Antwerpen op elkaar, met een tussenliggende laag die destijds niet herkend werd. In Borsbeek bevindt zich hier echter een glauconietrijke zandlaag waarin aan de basis oesterfossielen voorkomen. Verder onderzoek moet uitwijzen of hier sprake is van een nieuwe laag. In elk geval heeft het bodemonderzoek onder de R11 zijn belang. Het is uitzonderlijk en uniek dat wetenschappers de gelegenheid krijgen om een bodemprofiel van meerdere honderden meters lang te onderzoeken. De meeste bodemonderzoeken vinden immers plaats in bouwputten voor gebouwen terwijl de tunnelwerken een veel grotere werf omvatten. Er konden ook conclusies worden getrokken over het toenmalige klimaat. Uit de gevonden fossielen blijkt dat onze regio miljoenen jaren geleden subtropisch was. De overblijfselen tonen aan dat het Mioceen een overgangsperiode was van volledig uitgestorven naar moderne fauna.
Na afloop van de presentatie hadden de aanwezigen de gelegenheid om enkele gevonden resten te bekijken. De tentoonstellingskast zal in het gemeentehuis van Borsbeek nog te bezichtigen zijn tot 1 juli.
Brusselse collega’s behoren bij wereldtop
16 juni 2015 – Volgens een onderzoek van de Amerikaanse nieuwszender CNN is het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen – het Natuurhistorisch Museum in Brussel – het derde beste ter wereld, zo staat vandaag in De Morgen.
Kristiaan Hoedemaekers, gekend van de lezing over de fossielen aan de luchthaven van Deurne, is lid van onze vereniging en werkt bij het KBIN. De Werkgroep Natuurhistorisch Museum Boekenberg is dan ook trots op de nauwe relaties met de wereldtop.
De volledige top-10 van beste natuurhistorische musea ter wereld staat op de website van CNN.
Drakenhof op bezoek
9 juni 2015 – Vandaag kreeg het Natuurhistorisch Museum klas 4A van basisschool Drakenhof over de vloer. Dago, onze jongste vrijwilliger, gaf een spreekbeurt over het museum en mocht voor die gelegenheid zijn klasgenoten en juf uitnodigen in de grot. Na een boeiende uiteenzetting over de ontstaansgeschiedenis van het museum en de collectie gidste Dago zijn medeleerlingen door alle afdelingen in het grottencomplex. Vooral de zaal met fluorescerende mineralen viel in de smaak van de kinderen, niet in het minst omdat hun fluohesjes fel weerkaatsten in de fluorescentielampen. Alle leerlingen van 4A kregen een uitnodiging om in de grote vakantie het museum samen met hun ouders, broers, zussen en vriendjes te bezoeken.
museumboekenberg.be 